Notariskantoor
Patrick VANDEPUTTE
Antwerpen (Borgerhout)

Tijdens je leven verzamel je tal van belangrijke en vaak privacygevoelige documenten. Contracten, bankgegevens, wachtwoorden, facturen, persoonlijke brieven… Met de digitale kluis Izimi kan je niet alleen deze gegevens veilig bewaren, maar je kan ook voor de overdracht aan je erfgenamen zorgen.

Bij een overlijden moeten de erfgenamen tal van zaken in orde brengen. Zo moeten erfgenamen een overzicht krijgen van alle goederen en andere activa van de overledene. Dit is nodig om de aangifte van nalatenschap in te dienen. Zo zal de notaris onder meer kopieën nodig hebben van verschillende akten, contracten, facturen en andere bewijzen. Hoe kunnen je erfgenamen op korte tijd al deze documenten verzamelen? Dankzij Izimi!

Door tijdens je leven al je belangrijke documenten te bewaren in Izimi, bespaar je je erfgenamen heel wat kopzorgen op het moment van je overlijden. Hoe werkt het?

• Open een Izimi-kluis en upload al je belangrijke documenten;
• Ga naar “diensten” en beslis wat er met je documenten moet gebeuren na je overlijden. Standaard staat de optie aangeduid waarbij de notaris al je documenten overdraagt naar je erfgenamen tijdens het gesprek op zijn kantoor. Wil je maar een deel van je documenten nalaten aan je erfgenamen? Geen probleem. Dankzij het handig label systeem van Izimi kies je zelf wat er doorgegeven wordt. 
• Vink de standaardoptie af indien je wenst dat al je documenten na je overlijden worden vernietigd.

Na een overlijden moeten de erfgenamen een aangifte van nalatenschap indienen. Dit moet binnen de vier maanden te rekenen vanaf het overlijden. Maar het kan gebeuren dat er nadien een nieuwe aangifte moet worden ingediend, een verplichting die al eens aan de aandacht ontsnapt, met boetes tot gevolg. In Vlaanderen is het opletten geblazen met levensverzekeringen.

1. De oorspronkelijke aangifte van nalatenschap

Een overlijden brengt, naast het verdriet, ook een aantal verplichtingen met zich mee. Zo zijn de erfgenamen verplicht om “een aangifte van nalatenschap” in te dienen. Deze aangifte bevat, naast een overzicht van de erfgenamen, een opname van het vermogen van de overleden persoon of ‘de erflater’. Op basis daarvan kan de fiscus de successierechten berekenen. Is de erflater in België overleden, dan hebben de erfgenamen in principe 4 maanden de tijd om deze aangifte van nalatenschap in te dienen. Die termijn begint te lopen vanaf het overlijden. Zolang de termijn van 4 maanden niet is verstreken, kunnen de erfgenamen nog wijzigingen aan de aangifte van nalatenschap aanbrengen. Als de termijn van 4 maanden niet wordt nageleefd, volgen er boetes. De erfgenamen hebben er dus alle belang bij om deze termijn van 4 maanden niet uit het oog te verliezen.

2. Nieuwe gebeurtenissen, nieuwe aangifte

Nu is het best mogelijk dat de erfgenamen de aangifte van nalatenschap tijdig hebben ingediend, maar dat er nadien toch iets gebeurt waardoor een nieuwe aangifte nodig is en de fiscus de successierechten opnieuw moet berekenen. In het Vlaamse Gewest zijn de toepasselijke regels anders dan in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest en in het Waalse Gewest. Welke regels van toepassing zijn, wordt bepaald door de plaats waar de erflater het langst heeft gewoond in de periode van 5 jaar voor het overlijden.

Er zijn verschillende situaties denkbaar waarbij er een verplichting geldt om een nieuwe aangifte van nalatenschap in te dienen. Bijvoorbeeld als het vermogen van de erflater nog stijgt na het overlijden (zoals na de oplossing van een conflict waarbij er de overleden persoon toch nog een geldsom te beurt valt). Of als er plots een testament opduikt waardoor het vermogen van de erflater op een andere manier moet verdeeld worden. Er geldt dan een nieuwe termijn van 4 maanden om de nieuwe aangifte van nalatenschap in te dienen. Deze termijn begint te lopen vanaf de nieuwe gebeurtenis.  Als de verplichte nieuwe aangifte niet of niet tijdig ingediend wordt, volgen er boetes. Dit geldt ook als de betrokkenen “te goeder trouw zijn” en niet wisten dat ze een nieuwe aangifte van nalatenschap moesten indienen.

 Opgelet voor levensverzekeringen

In de drie gewesten kan ook de verplichting bestaan om een nieuwe aangifte in te dienen als een levensverzekering pas wordt afgekocht of uitgekeerd geruime tijd nadat de verzekeringsnemer is overleden. Of nog: als de verzekeringsnemer het verzekerde kapitaal pas ontvangt of opvraagt geruime tijd nadat de huwelijkspartner (tenzij de echtgenoten gehuwd zijn onder het stelsel van scheiding van goederen) is overleden en mits de polis mee met gelden van de overleden partner werd gefinancierd. Tussen het overlijden en de uitkering of de afkoop van het levensverzekeringscontract kunnen vaak jaren verstrijken. De verplichting om een nieuwe aangifte van nalatenschap in te dienen wordt dan ook vaak over het hoofd gezien, met boetes tot gevolg.

Ontdek hier voorbeelden uit de praktijk.

Het overlijden van een naaste is een moeilijk moment. Verschillende zaken moeten in orde worden gebracht op een moment dat vaak emotioneel zwaar is. De aangifte van nalatenschap indienen, is één van die belangrijke zaken die erfgenamen moeten regelen. Met een aangifte van nalatenschap weet de fiscus immers hoeveel successierechten (of erfbelasting voor Vlaanderen) de erfgenamen moeten betalen.

Hoeveel tijd heb je om een aangifte in te dienen? Welke tarieven gelden er en hoe ga je dan precies te werk? Notaris Joni Soutaer legt het uit in een nieuwe notaristip.